13.10.2017-10.11.2017
 TARİHLERİ ARASI DEĞİŞEN YÖNETMELİK VE TEBLİĞLER

Büşra ÇAKIR

Yaşam İş Sağlığı ve Güvenliği Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi

İŞ MAHKEMELERİ KANUNU

30 Ocak 1950 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilmiş, 4 Şubat 1950 tarihli Resmi Gazete ’de de yayımlanmış, yayımı tarihinden altı ay sonra da yürürlüğe girmiştir. Ancak 25/10/2017 tarihli Resmi Gazete ’de 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu yayımlanarak 5521 sayılı Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.

Arabulucu Zorunluluğu

Yargının iş yükünü hafifletme ve uyuşmazlıkları kısa zamanda çözüme ulaştırma amacıyla bir süredir uygulanmakta olan arabuluculuk; iş mahkemeleri için zorunlu olmuştur. Bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı, tazminat ile işe iade davalarında arabulucuya başvurulması dava şartı olarak kabul edilmiştir.

Arabulucuya başvurma zorunluluğu 1 Ocak 2018’de yürürlüğe girecek. O tarihe dek açılacak olan tazminat, işe iade ve alacak davaları için doğrudan mahkemeye başvurulabilirken; 1 Ocak’tan itibaren önce arabulucuya başvurmak gerekecek.

İş kazaları ve meslek hastalıklarında ara buluculuk yok

Arabuluculuğun bir dava şartı olarak kabul edilmesi, iş kazası veya  meslek hastalığından kaynaklanan maddi veya manevi tazminat davaları, bunlarla  ilgili rücu davalarında uygulanmayacak.

Mahkeme, harç alınmaksızın dosya üzerinden yapacağı inceleme sonunda  yetkili büroyu kesin olarak karara bağlayacak, dosyayı büroya iade edecek.

Yetki itirazının kabulü durumunda ise kararın tebliğinden itibaren bir  hafta içinde yetkili büroya başvurulabilecek. Arabulucu, yapılan başvuruyu  görevlendirildiği tarihten itibaren 3 hafta içinde sonuçlandıracak. Bu süre,  zorunlu hallerde ara bulucu tarafından en fazla bir hafta uzatılabilecek.

Arabulucu, taraflara ulaşılamaması, taraflar katılmadığı için görüşme  yapılamaması veya  anlaşmaya varılamaması hallerinde ara buluculuk faaliyetini  sona erdirecek, son tutanağı düzenleyerek durumu derhal arabuluculuk bürosuna  bildirecek.

Temyiz Süresi Değişti

5521 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nda kararın tebliğ veya tefhimi (bildirme) sonrasında 8 gün içinde istinaf ya da temyize başvurulabiliyordu. Yeni kanun ise, bu süreyi iki haftaya çıkardı. Kararların taraflara tebliğinden itibaren başlayacak olan bu sürede tefhim dikkate alınmayacak.

İşe İade Davasında Temyiz Yolu Kapalı

İş Kanunu 20. Maddesi doğrultusunda açılan feshin geçersizliği ve işe iade istemi ile açılan davalarda da değişiklikler var. Artık sadece istinaf yoluna başvurulabilecek olan davalarda, bölge adliye mahkemesinin kararları temyiz edilemeyecek.

Tazminat Alacaklarında Zamanaşımı Yarıya İndirildi

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 146. Maddesi gereği, tazminat alacakları için 10 yıllık zamanaşımı süresi uygulanıyordu. Yapılan yeni düzenlemede İş Kanunu’na eklenen Ek Madde-3’te, feshe bağlı alacakların zamanaşımı süreleri düzenlendi.

Hangi kanuna tabi olursa olsun, iş sözleşmesinden kaynaklanan

– Yıllık İzin Ücreti,
– Kıdem Tazminatı,
– İhbar Tazminatı,
– Kötü Niyet Tazminatı,
– Eşitlik ilkesine uyulmaksızın fesih kaynaklı tazminat alacakları, beş yılda zamanaşımına uğrayacak.

Yeni zamanaşımı süresi, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra sona eren iş sözleşmelerinden kaynaklanan yıllık izin ücreti ve tazminatlar hakkında uygulanacak. 25.10.2017 tarihinden önce işlemeye başlayan zamanaşımı süreleri ise değişiklikten önceki hükümlere tabi olacak. Fakat zaman aşımı süresinin henüz dolmamış kısmı 5 yıldan uzunsa, toplamda 5 yıllık sürenin geçmesiyle zaman aşımı dolacak.

İşe iade kararlarında boşta geçen sürenin ücreti ve işe başlatmama tazminatı ise, dava tarihindeki ücret esas alınarak maddi olarak belirlenecek. Mevcut uygulamada, hangi tarihteki ücretlerin esas alınacağı konusunda uyuşmazlık yaşanıyordu.

İş sözleşmesi fiilen sona eren işçilerin iş ve toplu iş sözleşmesinden doğan bireysel alacaklarına ilişkin şikayetlerini Çalışma ve İş Kurumu il müdürlüğü personellerinin inceleme yetkisi kaldırıldı. Yeni düzenlemede, iş sözleşmesi devam eden işçiler bakımından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın iş müfettişlerinin teftiş ve denetim yetkisi sürecek fakat iş sözleşmesi sona eren işçiler ise doğrudan arabulucuya başvuracaklar.

Yeni düzenlemeye göre; 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve diğer sosyal güvenlik mevzuatı uyuşmazlıklarında ise öncelikle Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurmak gerekiyor.

Memur anneye yarı zamanlı çalışma

Düzenlemeyle, memur anneler doğum izni bittikten sonra yarım gün çalışıp tam maaş alabilecek.

İlk çocuk için 2 ay, ikinci çocuk için 4 ay, 3 veya daha fazla çocuk için de 6 ay yarım gün çalışacak.

Yarı zamanlı çalışma istenirse çocuk ilkokula başlayana kadar devam edecek. Ancak bu süre içinde süt izni verilmeyecek.

Bu hak sadece annelere yönelik değil.

Eşi doğum yapan memur babaları da kapsıyor.

Erkek memurlar babalık izni bittikten sonra yarı zamanlı çalışma için başvurabilecek.

Eşi çalışmayanlar bu haktan yararlanamayacak.

Yönetmelik 2 hafta içinde resmi gazetede yayınlanacak.

Ekler
www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.7036.pdf
www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/10/20171025-8.pdf