İşverenler, çalışan işçilere işe başlamadan önce iş sağlığı ve güvenliği eğitimini sağlamakla yükümlüdür. İş sağlığı ve güvenliği çalışmalarının amacı, çalışanların ruhsal ve bedensel bütünlüğüne zarar verebilecek riskleri ortadan kaldırarak, sağlıklı ve güvenli bir iş ortamı oluşturmaktır.

Araştırmalara göre iş kazalarının %98’i insan hatasından kaynaklanmaktadır. İnsan hatasından kaynaklanan bu iş kazalarının, iş güvenliği eğitimi ile önlenmesi mümkündür. Ülkemizde en fazla ölümle sonuçlanan iş kazası, inşaat sektöründe meydana gelmektedir. Bu iş kazalarının birçoğu yüksekten düşme nedeniyle yaşanmaktadır. Yüksekte yapılan çalışmalar sonucunda meydana gelen kazalara bakıldığında, çalışan işçilerden veya işverenden kaynaklı çeşitli sebepler olduğu görülmüştür. Bu sebeple yüksekte çalışan işçilerin bu konu ile ilgili özel olarak eğitim almaları gerekmektedir. Yüksekte çalışma eğitimlerinin amacı, tüm çalışma alanlarında çalışma ekipmanlarının doğru bir şekilde kullanımı, bakımı ve kontrolünü sağlamanın yanında tehlike ve risklere karşı gereken önlemleri almaktır. YİSGÜM olarak, eğitimlerin verimini ve akılda kalıcılığını artırmak, tehlikelerin sonuçlarını hissettirerek önemini kavratmak ve önlem aldırmak için gerçekleştirdiğimiz Sanal Gerçeklik ile Yüksekte Çalışma Eğitimi oldukça etkili bir ilerleme kaydediyor. Bu doğrultuda, uzmanlar veya bu konularda deneyimli eğitmenler tarafından uygun bir şekilde hazırlanan eğitim programlarıyla uygulamalı olarak eğitim verilmelidir. Eğitim içeriğinde;

·         Yükseklik ile ilgili açıklamalar ve yüksekte çalışmanın şartları,

·         Yüksekte güvenli çalışmanın  yasal dayanakları,

·         Düşmeye sebebiyet veren faktörler,

·         Düşmenin nedenleri ve süresi,

·         Yüksekte çalışırken oluşabilecek riskler,

·         Yüksekte çalışırken risklerden korunmanın yöntemleri,

·         Toplu koruma ve kişisel koruma yöntemleri,

·         Tehlikeli ve güvensiz durumlarda alınması gereken önlemler,

·         Merdivenler, korkuluklar, iskeleler vb.

·         Sağlık ve güvenlik işaretlerinin olması,

·         Yüksekte çalışırken kullanılacak teknik malzemeler ve kişisel koruyucular.

gibi konulara yer verilerek bilinçli, güvenli ve sağlıklı bir çalışma ortamı sağlanmalıdır.

İş güvenliği, uygulanılması gereken yasal zorunluluk olarak değil, işletmeyi daha sağlıklı, daha kaliteli konuma getiren bir kültür algısı yönünde geliştirilmelidir. Bu yüzden, işverenlerin ve üst yönetimin bu konuda eğitim almış olmaları çok önemlidir. İş kazaları nedeniyle meydana gelecek maddi manevi zararlar düşünüldüğünde işverenlerin iş sağlığı ve güvenliği bilincini oluşturmak için gerekli bütçeyi ayırmaktan çekinmemesi gerekmektedir.

İş sağlığı ve güvenliği; insanın psikolojik, fizyolojik durumunun korunması ve iyi hale getirilmesi için yapılan uygulamalardır.  İşçi sağlığı ve iş güvenliğine önem verilen iş ortamında çalışan insanlar, işlerine olan dikkatlerini artırarak daha verimli çalışır ve hata oranı ciddi anlamda düşüş sağlar. Bu uygulamalar kaliteyi ve verimliliği artırır. Bu nedenle uygulamaların hayata geçirilmesi işçi, işveren ve devletin yararına olacaktır. İş Güvenliği kültürünün geliştirilmesinde, devlete, işverenlere, çalışanlara/sendikalara, üniversitelere ve meslek örgütlerine büyük görev ve sorumluluk düşmektedir.

Devletin Rolü:
Daha çok gözlemci, aydınlatıcı, teşvik edici ve arabulucu olmalıdır. En önemli etkinliği, gerekli koşul ve standartları mevzuatla düzenlemek, denetimi sağlamak ve devlet politikası olarak benimsenmesini sağlamak olmalıdır.

– Kayıt-dışı istihdamın önlenmesi
– Sosyal güvenliğin desteklenmesi
– İşyerinde çalışan işçi sayısına bakılmaksızın, her çalışanın İSİG hizmetlerinden yararlanmasının sağlanması

İşverenlerin Rolü:
– İşletmeler iş güvenliği konusunda harcama yapmaktan kaçınmamalıdır. Öncelikle iş kazaları ve meslek hastalıklarını önlemek için;
– Üretim süreçlerinde, önce verimlilik yerine “önce insan” yaklaşımının benimsetilmesi,
– Risk değerlendirmesi ve risk yönetimi yaklaşımının benimsetilmesi,
– İşyerinde çalışan işçi sayısına bakılmaksızın, her çalışanın İSG hizmetlerinden yararlanmasının sağlanması,
– İşyeri sağlık ve güvenlik birimlerinin desteklenmesi,
– İlk ve acil yardım hizmetlerinin organizasyonu,
– Çalışanların eğitimi,

Çalışanlar/Sendikaların Rolü:
– İşyeri, iş kolu ve üretim süreci ile ilgili bilgi sahibi olunması
– Risk değerlendirmesi ve risk yönetimi süreçlerine katılım,
– İş güvenliğinin yaşamın önceliği biçimine getirilmesine yönelik etkinlikler
– Kişisel koruyucu ekipmanın kuralına uygun biçimde kullanılması
– Yasa ve yönetmeliklerde belirlenen, çalışanların sorumlulukları; “işveren tarafından alınan her türlü tedbire riayet etmek ve talimatlara uymaktır” şeklinde belirtilmektedir.

Meslek Örgütlerinin Rolü:
– İSİG – Sosyal politikalara katkı
– İşçi sağlığı ve iş güvenliği alanında çalışacak insan gücünün yetiştirilmesi ve istihdam edilmesi süreçlerine katkı
– İşçi sağlığı ve iş güvenliği alanında çalışacak insan gücünün mezuniyet sonrası sürekli eğitiminin organizasyonu
– İş kazalarının “Bilimsel” analizine katkı sağlamaktır.

Sonuç olarak, bu eğitim düzeninin sisteme düzgün bir biçimde entegre edilmesi gerekmektedir. Her kısım kendine düşen görevi yerine getirdikten sonra eğitim eksikliğinden kaynaklı iş kazalarının azalmaması için hiçbir sebep yoktur.