Yönetmeliğin “Tehlikelerin Tanımlanması”  başlıklı 8’inci maddesinde; tehlikeler tanımlanırken çalışma ortamı ve çalışanlar göz önünde bulundurularak  “ramak kala olay kayıtları” na değinilmiştir. Ramak Kala, işyerinde meydana gelen, çalışan, işyeri ya da ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan, risk değerlendirmesi ve analiziyle ilgili bir olaydır. İş hayatında “Az kalsın çatıdan düşüyordum.”, “Az kalsın elektrik çarpıyordu.”, “Az kalsın malzemeler üzerime düşüyordu.” diye başladığımız cümleler olarak nitelendirebiliriz.

6331 sayılı İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanununu gereğince; her türlü ramak kala olayların kayıt altına alınması gerekmektedir. Bu tip olayların kayıt altına alınarak raporlanması, iş kazalarını önlemede hayati önem teşkil etmektedir. Çünkü ramak kala olaylar ve raporları, görülemeyen çoğu kaza için uyarıcı ve öncü niteliği taşımaktadır. Çalışanların ramak kala olayları fark ederek raporlaması, iş güvenliğini artırarak erken önlem alınmasında proaktif yaklaşım sağlar.

Yönetmeliğin “Risk değerlendirmesinin yenilenmesi” başlıklı 12’nci maddesinde de işyerinde ramak kala olay meydana gelmesi halinde, ortaya çıkabilecek yeni risklerin, işyerinin tamamını veya bir bölümünü etkiliyor olması göz önünde bulundurularak, risk değerlendirmesinin tamamen veya kısmen yenilenmesi gerektiğine değinilmiştir.

Ramak Kala Raporları Nasıl Geliştirilir?

İş güvenliği konusundaki çeşitli araştırmalarla, 20 büyük kurumda yaralanma sayısının 2 yıl içinde %80 azaltılmasına yardımcı olan ‘4 adım döngüsü’ adında başarılı bir ramak kala raporlama sistemi geliştirilmiştir:

1-      Tanımlama ve Kurumsal Beklentilerin Bildirilmesi: Eğitimler ve günlük hatırlatmalar ile çalışanların, kurumun beklentilerini göz önünde bulundurarak, riskin boyutunu düşünmeksizin ramak kala olaylarını raporlaması sağlanmalıdır.

2-      Eğitim: Çalışanlar, ramak kala olay raporlarını zamanında ve eksiksiz doldurmanın önemi, raporu kime verecekleri, teşvik ve farkındalık programlarının nasıl işlediği gibi prosedürler konusunda bilgilendirilmelidir.

3-      Performans Ölçümü: Ramak kala raporları, proaktif tedbirleri etkinleştirerek yaralanma ve hasar riskinin azalttığından dolayı denetimi maksimumda tutar.  Şeffaf olmak, performansın doğru bir şekilde ölçülmesine ve tüm kurumda yaygınlaştırılmasına yardımcı olacaktır.

4-      Farkındalık ve Teşvik: Ramak kala olay raporlarının artmasını sağlamak için en etkili yöntemlerden biri de farkındalık ve teşvik programlarıdır. Güvenli çalışma ortamı oluşumunda aktif rol alan ve tehlikeleri raporlaması için çalışanlara işten erken çıkış, akşam yemeği gibi ödüller verilerek rapor oluşturmaya teşvik edilebilir.

Bu sistem, çalışanların motivasyonunu artırmak, onları yetkin kılmak ve iş güvenliğini sağlamak isteyen pek çok kurum tarafından popüler bir kültür haline gelmiştir. Bunun için çalışanların başlarına gelen ramak kala olayları yazıp rapor edebileceği “Ramak Kala Bildirim Kutuları” hazırlanmalıdır. 

Sonuç olarak; İş kazalarının %98’lik kısmı önlenebilir niteliktedir. Bu yüzdeliğin bir kısmı basit tedbirlerle önlenebilirken, bir kısmı için de sistemli çalışması yapılması gerekmektedir.  Yisgüm olarak iş sağlığı ve güvenliği kapsamında yürütülen çalışmalarda ramak kala faaliyetlerine oldukça önem veriyoruz.