Milyarlarca liranın döndüğü, dışarıdan eğlenceli mi eğlenceli gözüken bir sektördür, dizi/film sektörü. Işıklar altında çekilen kayıtlar, gösterişli elbiseler, bazen komik bazen aksiyon dolu bazen de mutsuz sonlar…

Her gün milyonlarca kişinin televizyon/internet aracılığı ile izlediği dizi ve filmlerin, çekiliş aşamaları hiç de kolay gerçekleşmiyor. Zor şartlar altında yapılan çekimler hem kamera önündeki hem de kamera arkasındaki bütün set çalışanlarını zorlamaktadır. Buna bölüm başı on binlerce lira kazanan oyuncular da dahil.

Meslek Hastalıkları ve İş Kazası Yaşanma Riski Yüksek

Dizi ve film sektöründe iş kazası ve meslek hastalığı yaşanma ihtimali, diğer sektörlere göre çok daha fazla. Buna karşın henüz iş sağlığı ve güvenliği ilkelerinin uzağından bile geçememekte sektör.

İstenilen güne yetiştirilmesi adına 72 saat aralıksız çalıştırılan setler mevcut. Ya da günde 20 saate yakın çalıştırılan set işçileri. Hepsinin tek isteği daha sağlıklı ve iyi koşularda mesleklerini icra etmek.

Risk Hem Kamera Önünde Hem de Kamera Arkasında

Bizler bazen ekran başında sadece kamera önündeki oyuncuların zorluklarını düşünebiliyoruz. Ama kamera arkasında gerçekleşen çok daha yoğun bir iş var. Kameramanından ışıkçısına, şoföründen dublörüne kadar birçok kişi her gün büyük bir risk altında çalışmak durumunda kalıyorlar.

Bütün set ekibinin kış döneminde soğuk altında çalışması, ya da aşırı sıcaklarda da güneş altında çalışmaları hem verimlerini düşürmekte hem de sağlıklarını ciddi anlamda etkileyebilmektedir.

Çoğu zaman bir kameramanın bütün ekipmanlarını tek başına, teknik bir yardım almadan taşıması gerekiyor ki bu yük yüzlerce kiloyu bulabiliyor. Bu ekipmanları her gün ikişer defa taşımak, kameraman için ilerleyen yaşlarda meslek hastalığı sayılan fıtığa yakalanmak için yeterli bir durum.

Bir ışıkçının günde 17 saat boyunca o yoğun ışığa maruz kalması, ilerleyen yaşlarda görme kaybı yaşamasının bir nedeni. Veya açık alanda yapılacak çekimler için elektrik kablosu döşeyen ve bunu her gün, yağmur yağsa bile gerçekleştiren set görevlisi. Elektrik çarpması sonucu büyük bir iş kazası yaşaması muhtemel. Örnekler bu şekilde uzayıp gider;

Daha Sağlıklı Çalışma Ortamları İçin Neler Yapılabilir?

Set ortamları, risk değerlendirmesi olarak az riskliden riskli kategorisine yükseltildi. Önlemlerin daha ciddiye alınması ve iş sağlığı ve güvenliği ilkelerinin uygulanması adına güzel bir gelişmeydi. Fakat burada yapımcıların ve yetkili kurumların da iş kazaları riskinin ne kadar yüksek olduğunu dikkate alıp, gerekli çalışmaları gerçekleştirmeleri gerekmektedir.

Yasal olarak setlerde çalışma süresi günde 8 ila 11 saat arasında değişmektedir. Yani herhangi bir set işçisinin 11 saatten fazla çalışmasının yasal bir karşılığı yok. Kaldı ki zaten günde 11-12 saatten fazla çalışan personelin verimi de gittikçe düşüş gösterecektir. Bu durumda dikkatsizliği ve iş kazalarının meydana gelme riskini artıracaktı. Bu yüzden çalışma saatlerinin belirli bir düzene oturtulması, en azından vardiya sisteminin uygulanması, daha sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı yaratacaktır.

Set çalışanlarının günlük tüketecekleri yemekler bir sandviçten ibaret olmamalıdır. Yapılan işe, harcanan enerjiye göre yeterli kalorinin alınması gerekmektedir.

Soğuk havalarda ısıtma, sıcak havalarda da soğutma sistemlerinin kullanılması, verimi yükseltirken, iş kazası riskini azaltır.

Açık alanda, trafikte, suda veya havada yapılan bütün çekimlerin çok daha ince bir titizlikle ve iş kazası riskinin daha yüksek olacağının bilincinde yapılması gerekmektedir.

En nihayetinde de bütün set ortamlarında mutlaka bir İSG uzmanının ve hekimin bulundurulması gereklidir.