Geçmiş çağlardan bu yana insanlığın temel gereksinimlerinden olan giyinme ihtiyacı, tekstil sektörünü doğurmuştur. Öyle ki, SGK’nın verilerine göre, Türkiye’deki tekstil ürünleri imalatı yapan işyerlerinin sayısı yaklaşık, 18.000’dir ve 500.000 çalışanı barındırmaktadır. Bu da tekstilin sektördeki yoğun çalışma payını gözler önüne seriyor.

Öte yandan, ipliğin üretim aşamasından, hazır giyim atölyelerine ve pazarlamasına kadar pek çok süreçten geçen tekstil sektöründe en çok kazalar ise ön hazırlık aşamalarında gerçekleşiyor. Pek çok iş kazalarının yanı sıra çeşitli hastalıklara da davetiye çıkaran tekstil sektörü, 2 farklı kategoride incelenebilir. Bunlar; “kimyasal tehlikelerden kaynaklanan hastalıklar” ve “fiziksel tehlikelerden kaynaklanan hastalıklar” dır.

Kimyasal Tehlikelerden Kaynaklanan Hastalıklar

Tekstil sektöründe ürünlerin son tüketiciye ulaşma aşamaları çok çeşitli evrelerden geçmektedir. Ön hazırlık aşamasında yaşanan kimyasal tehlikelerin doğurduğu hastalıklar ise şu şekilde özetlenebilir.

Üretimde ortaya çıkan tozlardan etkilenen işçiler, alerjik reaksiyona kapılabilmektedir. Ayrıca ısınan plastik buharı ya da formaldehit gibi kimyasal maddelerin solunması da astım hastalıklarının görülme riskini artırmaktadır.

Öte yandan, yapılan araştırmalar, atölyelerde kullanılan dikiş makinelerinin yaydığı elektro manyetik akımın, işçilerin “Alzeheimer Hastalığı”na yakalanma riskini artırdığı görüşündedir. Kot taşlamacılığında ortaya çıkan “Silikozis Hastalığı” ise dünyada ilk kez 2005 yılında Türkiye’de görülmüş ve püskürtme işleminde kum, silis tozu veya silika kristalleri içeren maddelerin kullanılması yasaklanmıştır.

Tüm bunlara ek olarak, solunan ve temasta bulunulan bazı kimyasal maddeler, çeşitli kanser hastalıklarına yol açabilmekte ve insan sağlığını ciddi oranda etkilemektedir.

Fiziksel Tehlikelerden Kaynaklanan Hastalıklar

İnsan gücüne ihtiyaç duyan bir alan oluşu ile bilinen tekstil sektörü, pek çok fiziksel rahatsızlığa da sebebiyet vermektedir. Öncelikle çalışma alanlarının dar oluşu ve işçilerin kullanmak zorunda oldukları materyallerin ulaşılabilir ve uygun formatlarda olmaması gibi nedenler, ergonomi problemlerini doğurmaktadır. Bu da çalışanlarda kalıcı veya geçici surette kas ağrılarına yol açabilmektedir.

Özellikle çalışma alanlarında, işçilerin sıkışık konumlandırılması ile kullanılan materyallerin eğitimsiz kişiler tarafından yönetiliyor oluşu, kaza ve yaralanmaları daha da fazla artırmaktadır.

Göze çarpan bir diğer fiziksel tehlike ise yangındır. Tekstil sektörünün hammaddesi olan elyafın kolay tutuşabilir bir madde olmasından ötürü, işlenmesi aşamasında yangına sebebiyet verebilecek elektriksel ekipmanlar ile birlikte; kazan, fırın gibi ısıtıcıların kontrolleri yapılmalı ve işçiler bu konuda eğitilmelidir.

Son olarak konfeksiyon atölyelerinin gürültülü bir çalışma alanı olması, işçilerde geçici veya kalıcı işitme kayıplarına neden olmaktadır. Ayrıca gürültünün insan üzerinde stres, yorgunluk ve asabiyet gibi psikolojik etkileri de bulunmaktadır.

Önlemler

Tüm bu ölümcül derecelerdeki risk etmenleri, tekstil sektöründe iş sağlığı ve güvenliğinin önemini göstermektedir. Bu süreçte işçilerin çalışma ortamlarını iyileştirebilecek her türlü ergonomik şartlar sağlanmalı, maruz kalabilecekleri kimyasal maddeler için de eldiven, koruyucu maske gibi kişisel koruyucu donanımlar eksiksiz olarak temin edilmelidir. Ayrıca çalışılan ortamlardaki sağlığı olumsuz yönde etkileyebilecek gürültülerin de en aza indirilebilmesi için işverenlerin çeşitli iyileştirmeler yapması gerekmektedir.

Diğer yandan, işçilere ve işverenlere iş ve işçi kazaları konulu eğitimlerin verilmesi ve işe alım süreçlerinde de eğitimli çalışanların tercih edilmesi ile birlikte, mevzuatta uygun görülen tüm koşulların sağlanması yönündeki teşvikler bu noktada önem kazanmaktadır.

Tekstil sektörü, sahip olduğu risk etmenleri bakımından, çok tehlikeli iş sınıfına girmektedir. İnsan hayatı değersiz değildir ve insanlık var olduğu sürece, tekstil sektörü yaşayacaktır. YİSGÜM olarak, bu uğurda çalışıp didinen bütün işçilerimizin ve işçilerin sağlıklı ortamlarda çalışmasına özveride bulunan tüm duyarlı işverenlerin yanında ve destekçisiyiz.