“Afet” kelimesi, Birleşmiş Milletler’in tanımına göre; “insanlar, tabi ve kültürel kaynaklar için ekonomik, fiziksel ve çevresel kayıplar doğurup, yaşamsal faaliyetleri durduran ve topluluğu etkileyen bir olay”dır. En önemli noktası ise ne zaman ve nasıl gerçekleşeceğinin kestirilemiyor oluşudur. Bununla birlikte meteorolojik afetlerin tahmini, hava raporları ile yapılabilmektedir. Fakat doğabilecek tehlikelerin boyutunun öngörülememesi, insanları afetler konusunda bilinçlendirmeye ve çeşitli tedbirler almaya yöneltmiştir.

Ülkemizde de 18 Haziran 2013 tarihli, 28681 sayılı resmi gazetede yayınlanan İş Güvenliği Kanunu’na ek olarak belirtilen 11-12 ve 30.maddelerin Afet ve Acil Durum Planları esaslarında, sertifikalı eğitimlerin olması, risk analiz raporlarının sonucuna göre afet planlarının hazırlanması ve yapılan tüm bu planlamaları çalışan her bir bireyin alması istenmiştir.

Afet ve Acil Durum Yönetim Sistemi Oluşturma Aşamaları

İş yerlerinin, “afetlere dirençli kurum” ve hizmetlerinin de “afetlere dirençli iş” olabilmesi için birtakım afet acil planlama çalışmaları yapmaları gerekir. Bu çalışmalar şu şekilde sıralanabilir:

-          İş yerlerinde afet yönetim ve planlama ekiplerini oluşturma,

-          Risk ve tehlike analizleri oluşturma, derecelendirme ve yüksek riskli bölgelerin tespitini yapma,

-          Mevcut hazırlık ve kaynak tespiti,

-          Acil çıkış, yangın ve tahliye durumlarını belirleme,

-          Eksik acil durum malzemelerini belirleme,

-          Kritik görev ve görevlileri belirleme,

-          Periyodik tatbikatlar yapma,

-          Tesis Afet Müdahale Ekipleri(TAME) oluşturma.

Afet ve Acil Durum Yönetiminde İş Yerlerinde Alınması Gereken Önlemler

Belirtilen maruzat üzere iş yerlerinde afet acil yönetim ve planlama adına alınması gereken bazı önlemler ve uyulması gereken tedbirler vardır. Bunlar genel olarak şu şekilde sıralanabilir:

-          Oluşabilecek tüm afetlere ve teknolojik kazalara karşı önlemler alınmış olmalı ve hazırlanan planlar doğru şekillerde uygulanmalıdır.

-          Açık ve kapalı mekanlarda oluşabilecek yapısal ve yapısal olmayan tüm riskler belirlenmiş olmalı ve afetlerden doğabilecek gaz kaçağı, haberleşme ve iletişim sorunları, kimyasal maddelerden kaynaklanan sızıntılar ve olası patlamalar gibi riskler göz önünde bulundurulmalıdır.

-          Afet esnasında çalışma alanlarındaki güvenli bölgeler ile afet sonrası binadan alternatif çıkış yolları belirlenmiş olmalıdır.

-          Çalışma alanlarındaki ısıtma ve havalandırma gibi sistemlerin kontrolleri düzenli yapılmalı ve afet anında nasıl kapanacağı, tüm çalışanlara öğretilmelidir.

-          Afetin ardından çalışanların evlerine gidememe durumları düşünülerek, ulaşım imkanları sağlanmalıdır.

-          Son olarak yılda en az 1 kere, tüm çalışan personelin katıldığı çeşitli tatbikatlar düzenlenmeli ve detaylar atlanmamalıdır. Bu esnada kişilere düşen görevler iyi incelenmeli, varsa eksiklikler tamamlanmalı ve çalışan eğitimleri verilmelidir.

Afet eğitimi, insanların yaşamını etkilemesi sebebiyle önemlidir. Sadece kurum ve kuruluşlarda değil, başta bireysel olmak üzere toplumdaki tüm birimlerde bu eğitimler verilmelidir. Unutulmamalıdır ki, afet sonrası tedbir hiçbir işe yaramamaktadır. Önemli olan öncesinde gerekli önlemleri alarak, insan hayatını kurtarabilmek ve oluşabilecek zararları minimuma indirebilmektir. YİSGÜM olarak biz de bu eğitimlerin arkasında duruyor ve bu eğitimleri destekliyoruz.